dinsdag 30 april 2013

De stem van de steen in de werken van Simonne de Visscher

In een kunstgalerij in de Belgische badplaats Knokke ontmoet ik Simonne De Visscher en haar man Raf. Aan de wanden van de galerij hangen de olieverfwerken van Simonne die een synthese vormen van haar kunstenaarsloopbaan: weelderig groene impressionistische natuurtaferelen zoals Monet die schilderde van zijn vijvers en waterlelies in Giverny, enkele vrouwelijke naaktfiguren en werken uit haar recente periode die zij zelf ‘het stenen tijdperk’ noemt. Sinds 1968, toen Simonne De Visscher voor het eerst stenen tot onderwerp van haar werken maakte, heeft dit thema haar niet meer losgelaten. Van de blauwgrijze keien op het strand in Kreta over de ruige rotsen in de Cévennen of de hobbelige bodem van een bergrivier in Turkije, telkens is het de rode draad van het stenen landschap dat in haar werken terugkeert. De oorsprong van haar fascinatie voor stenen ligt in de reizen die zij met haar man maakte doorheen Europa, later in het Verre Oosten of in de VS.Wat haar aantrekt, is vooral het ongerepte in het landschap en het rijke kleurenpalet dat in de verschillende steensoorten is terug te vinden. De laatste tijd zijn het de natuurparken in de VS die haar lokken. De confrontatie met deze eindeloze natuurpracht en -variëteit heeft haar kleurenpalet beïnvloed. Daar vond ze de warme oranje-bruine of okeren kleuren van de woestijn of van de parken in Yellowstone, Bryce Canyon of Arches. Het zijn niet de grote natuurparken als Grand Canyon of Monument Valley diezij opzoekt, maar de schoonheid van een kleine plek waar zij dicht bij haar onderwerp kan zitten en minutieus elke groef of oneffenheid in het oppervlak kan weergeven. Pleinairisme Simonne is een pleinairist die midden in haar onderwerp wil zitten. Thuis bereidt ze haar doeken voor en brengt ze lagen aan zoals bij het marmeren gebeurt: een techniek waarmee kleurig papier gemaakt wordt, door er patronen van olieverf op aan te brengen. Ter plekke zet ze het motief op het doek, bijvoorbeeld de barstjes, puntjes en putjes die de tijd in de verweerde steen heeft geslepen. Die oneffenheden maken de geest en het karakter van de steen uit. Zij zullen mee de compositie van het werk bepalen. In Petrified Forest vond de kunstenares inspiratie in het versteende hout. In dat fossiel hout, zijn alle organische materialen vervangen door mineralen zoals kwarts, met behoud van de structuur van het hout. Door wind- en watererosie kwamen deze versteende boomstammen weer aan de oppervlakte en zij bieden nu een aantrekkelijk schouwspel van fossiele gesteenten of mineralen die kleur geven aan het versteende hout. Het ruwe van de steen en de transparantie van de kristallen herkennen we in werken als ‘Souvenir of Crystal’ en ‘Fragility’. Het spel van water en licht speelt ook een belangrijke rol. Water biedt in combinatie met stenen talloze mogelijkheden. Rotsachtige kusten, neerdonderende watervallen langs een steile bergwand of het zeewater dat over een pier spoelt, het zijn telkens aanleidingen om de steen van binnenuit te leren kennen en de sfeer van die plaats op dat moment van de dag weer te geven. En dan is er de zon die haar wisselende spel speelt en variaties van licht en donker over de stenen uitstrooit. Natuurlijk zijn sfeer en emotie niet weg te denken uit deze werken. Zij liggen aan de basis van elk kunstwerk. Ronde schilderijen Om de verbondenheid met de natuur zo goed mogelijk tot uitdrukking te brengen, geeft Simonne soms een ronde vorm aan haar schilderijen van versteende boomdoorsnedes met een gekristalliseerde kern. Rond het doek wordt een houten ring aangebracht waarop ze een pasta op basis van marmerpoeder zet. Zo ontstaan haar ‘Petrified dreams’ die op een voetstuk geplaatst, als een stenen sculptuur in de ruimte staan. Het lijken echte boomschijven maar toch heeft de hand van de kunstenares ze vorm gegeven. Door een detail uit te vergroten, elementen weg te laten of te overdrijven wordt de natuur een stuk van haar persoonlijkheid. Op het eerste gezicht lijken deze werken abstract maar daar is Simonne het niet mee eens. Zij vindt net die werken de meest realistische omdat ze zo precies de structuur en de nerven van de steen weergeven. “Alles wat je van heel dichtbij bekijkt, wordt abstract.”, aldus de kunstenares.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten