zondag 28 april 2013

De radiografie van een realistisch schilderij De schilderkunst van Marc Warrens

Marc Warrens is een kunstenaar die een merkwaardig parcours heeft afgelegd waarvan de invloed duidelijk merkbaar is in zijn werken. Van opleiding is hij arts-radioloog maar na enkele jaren belandde hij in de recyclagesector en richtte hij een bedrijf op dat goud en zilver uit medische apparatuur en bedrijfscomputers verwerkt. Nu heeft hij zich volledig toegelegd op het schilderen en wijdt hij zijn tijd aan het fijnschilderen. Net als in zijn vorige beroepen is hiervoor precisie vereist, een hoge concentratiegraad en veel technische bagage. Daarnaast zijn er nog andere overeenkomsten. Als radioloog die veel foto’s moest protocolleren, was Warrens gewend de dingen in grijswaarden te zien met veel oog voor de details. Dat kenmerk vinden we terug in de manier waarop hij zijn werken opbouwt. Hij schildert zijn taferelen op paneel, doorgaans masoniet of een harde, zuurvrije houtsoort die goed behandelbaar is. Omwille van de conservering van het werk is een zorgvuldige preparatie van essentieel belang. Na de schets en de imprematuur volgt de onderschildering in grijswaarden. ‘Het is makkelijker voor mij om alles in zwart-wit gradering te zien. Die geeft meer diepte aan de kleuren die later opgebracht worden en ze zullen meer vibreren.’ aldus Warrens. Alle schakeringen tussen licht en donker vormen samen een beeld van hoe het schilderij gaat worden. Daarna volgt het afschilderen in meerdere lagen. Warrens schildert uitsluitend met olieverf. Hij gebruikt fijne marterpenselen en probeert de kleuren van zijn onderwerpen zo natuurgetrouw mogelijk weer te geven. Op die manier creëert hij een wereld waarin het aangenaam toeven is. Zijn onderwerpen zijn speels, bekoorlijk en vaak ook grappig. Meestal combineert hij een aantal voorwerpen tot een collage die een harmonisch geheel vormt. De kinderwereld is een voortdurende bron van inspiratie. Blikken speelgoed uit de jaren vijftig en zestig, stripfiguren als Superman, Kuifje en Popeye en opwindbare speelgoedautootjes verwijzen naar de kindertijd waarin onschuld en een rijke fantasiewereld aan bod kwamen. Het verzamelen van oude voorwerpen en het hergebruiken ervan is terug te voeren tot Warrens’ werkzaamheden in de recyclagesector. In zijn bedrijf werden computers ontmanteld tot onderdelen die voor andere doeleinden bruikbaar bleken te zijn. Zo hergebruikt hij in zijn schilderijen oude boeken, versleten kinderschoentjes of een antiek zakhorloge. Soms vinden we literaire of mythologische onderwerpen terug. De titel van ‘Le rouge et le noir’ verwijst naar de Franse schrijver Stendhal maar ook naar het kleurgebruik in het werk. Een zwart kruikje uit porselein van Charleroi staat naast een stapeltje rode boeken van Emile Zola. De boeken zien er stoffig uit want ze hebben een leven achter zich. Er is door mensenhanden in gebladerd en ze vormen een intellectuele schatkamer. Een fijn glazen vaasje geeft het geheel een subtiele uitstraling. In het werk ‘Nefertete’ komt een stenen beeld uit een kleine sarcofaag te voorschijn. Een donkergroen Egyptisch godenbeeldje, een mummie en een piramide op de achtergrond completeren het geheel. Alles is haarfijn geschilderd maar ondanks die precieze schildermethode wil Marc Warrens toch liever geen fotorealist genoemd worden. ‘Schilderen is vechten. De ene keer lukt het meteen maar de andere keer wil ik mijn penselen stukbreken. Ieder werk dat je begint blijft een opdracht, ondanks de jarenlange ervaring. Ik wil geen foto’s reproduceren, het moet kunst blijven. De moeilijkheid bestaat erin om van een blanco ondergrond tot iets te komen dat compositorisch mooi in elkaar zit, dat evenwichtig is en tegelijk vreugde en blijdschap uitstraalt. Ik heb een voorkeur voor fleurige, plezierige objecten die weliswaar afgeleefd zijn maar toch warmte uitstralen.’ Warmte is duidelijk aanwezig in het werk ‘Red’ waar allerlei rode voorwerpen in een grijs nisje worden samengebracht. De uitdaging bestaat erin de vele varianten van rood zo precies mogelijk weer te geven zonder dat het chaotisch over komt. Warrens baseert zich op de authentieke kleuren van een kleine racewagen, een oud benzinepompje, een sigarettendoosje of een verbandkist om die speciale sfeer te creëren. Ook trompe-l’oeils fascineren hem. Door het zeer nauwkeurig schilderen van de vormen en de schaduwen van de voorwerpen wordt een illusie van echtheid bereikt en kan de kunstenaar een visueel spel spelen. In ‘The cigar smokers’ lijkt de sigaar op de asbak tastbaar aanwezig te zijn. In de rokende figuren op de achtergrond herkennen we Hitchcock, Jack Nicholson, Che Guevara , Pavarotti en Churchill die grijnzend toekijken en voor het ludieke element zorgen. ‘Addiction’ is een werk dat Warrens maakte voor de Broeders Alexianen, een instelling met afdelingen in Tienen en Boechout die therapeutische behandelingen aanbiedt voor patiënten met afhankelijkheidsproblemen. In het grijze kastje dat vaak terugkeert in Warrens’ werk zijn voorwerpen verzameld die verwijzen naar allerlei vormen van verslaving. Sigaretten, drank, paddenstoelen, medicijnen en de film Trainspotting staan in verband met aftakeling en uiteindelijk de dood die verpersoonlijkt wordt in de tandeloze schedel. Dit werk werd tijdens een congres van psychiaters als veelzeggend achtergrondbeeld op de muur geprojecteerd. Warrens koestert een diepe bewondering voor de techniek en de iconografie van de Oude Meesters, meer bepaald van de Vlaamse Primitieven van wie hij de werken gaat bekijken in de musea van Brugge en Brussel. Schilders als Memling en van der Goes noemt hij ‘echte deugnieten’ die met beperkte middelen fantastische werken konden maken. Met hun levendige, verfijnde en gedetailleerde schildertechniek beeldden zij op een naturalistische wijze de zichtbare werkelijkheid af en wisten ook zij het oog te bedriegen. De werken van Warrens bevinden zich in galerijen en particuliere verzamelingen over de hele wereld.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten